کاربرد برنامه ‏ریزی چند هدف فازی در بهینه ‏سازی تولیدات زراعی در استان فارس: مطالعه موردی منطقه مرودشت

این مطالعه با هدف ارایه الگوی بهینه فعالیت برای بهره برداران منطقه مرودشت صورت گرفت. در تعیین الگوی بهینه به‏طور هم‏زمان سه هدف کاهش واریانس یا ریسک فعالیت، کاهش مصرف آب و تأمین سطح مشخصی از بازده برنامه‏ای مورد نظر بود. با توجه به عدم قطعیت در ضرایب مورد استفاده در تابع هدف و محدودیت­ها و غیردقیق بودن مقادیر، ضرایب به‏صورت فازی (دامنه­ای) مورد استفاده قرار گرفت. تعقیب اهداف فوق و استفاده از مقادیر فازی در قالب برنامه­ریزی چندهدفی فازی میسر شد. الگوی فعلی بهره­برداران شامل برنج، گندم، جو، ذرت دانه­ای، ذرت علوفه‏ای، گوجه‏فرنگی، چغندرقند و کلزا به ترتیب با سطح زیرکشت متوسط 2، 8/2، 2/0، 3/0، 1، 4/0، 2/0 و 2/0 هکتار و بازده ناخالص 44/109 میلیون ریال است. هم‏چنین واریانس بازده ناخالص و مصرف آب در این الگو به‏ترتیب برابر با 1013×1387 و 142130 مترمکعب است. در الگوی بهینه فازی محصولات حایز اولویت به ترتیب شامل برنج، گندم، گوجه‏فرنگی و کلزا با متوسط سطح­ زیرکشت 3/0، 3/1، 5/1 و 4 هکتار است. بازده ناخالص، واریانس بازده ناخالص و مصرف آب در الگوی بهینه فازی نیز به‏ترتیب برابر با 99/119 میلیون ریال، 1013×916 و 95784 متر مکعب به دست آمد. هم‏چنین یافته­ها نشان داد افزایش عدم قطعیت در سطح دسترسی به آب مصرفی منجر به کاهش سطح زیرکشت گندم و افزایش سطح زیرکشت دو محصول برنج و کلزا در الگوی فازی می­گردد.